Inmiddels is het ruim twee weken geleden dat ik in het kader van het herdenken van het zeventig jaar verblijf in Nederland bovengenoemde vraag heb gesteld. Een vraag die bedoeld is om naast de herdenking ook de toekomst in Nederland te overdenken. De eerste stap is de derde en vierde generatie Molukkers en niet-Molukkers te laten debatteren over: de zin, inhoud en vorm van de herdenking van ‘70 jaar verblijf Molukkers in Nederland’.
Met de sociaaleconomische en sociaalmaatschappelijke veranderingen die zowel op landelijk, regionaal als lokaal niveau gaande zijn, gaan wij als Molukse gemeenschap onrustige en onzekere tijden tegemoet. De vereiste veerkracht binnen de Molukse gemeenschap om met de gevolgen daarvan om te gaan, is zoals ik het zie helaas onvoldoende.
Na een jaar of zes zullen bijna alle tweede generatie Molukse ouderen die in de Molukse wijken wonen de AOW-leeftijdsgrens passeren. Voor de meeste van hen betekent dit een extra druk op hun leefsituatie: minimum inkomen, klein of geen pensioen, en mogelijk extra (gezondheids)zorg. Degene die deze grens reeds hebben gepasseerd en nu moeten rond komen van een klein pensioen bovenop op hun AOW kunnen dit beamen. Versterken van de sociale basis (wijkgemeenschap, organisaties, en netwerk) in de Molukse wijken is daarom een vereiste, want de kosten voor levensonderhoud zal alleen maar toenemen.
Een andere even belangrijke ontwikkeling is de invloed die de tweede generatie Molukkers hebben die op de identiteitsvorming (van de derde, vierde, en vijfde generatie); zorgen voor het behoud en overdracht van onze specifieke waarden, normen, en basisprincipes. Met de jaren zal deze invloed ook afnemen. Aandacht voor de sociale positie van de tweede generatie is daarom even belangrijk als die van de derde en vierde generatie.
Kijken we naar het beeld wat de media van ons laat zien, dan zien we een tweede generatie die het verdriet wat hun ouders en henzelf is aangedaan nog aan het verwerken is, en we zien een uiteenlopend beeld van de derde en vierde generatie: van fanatieke RMS-aanhangers in de Molukse wijken tot rolmodellen die hun plaats al hebben gevonden in de Nederlandse samenleving.
Het is een beeld waar ‘een blik naar de toekomst’ (nog steeds) ontbreekt. Een essentieel aspect dat houvast moet bieden aan zowel zij die zich zien als behoren tot de Molukse gemeenschap als aan zij die gekozen hebben om op te gaan in de Nederlandse samenleving.
Zonder een duidelijke toekomstbeeld wordt het moeilijk om een zinvolle bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van zowel de Molukse gemeenschap hier als de vele kleine gemeenschappen daar: de samenleving op de Molukken.
Dat ‘een blik naar de toekomst’ nodig is, is ook af te leiden uit de verharde discussie dat Molukkers van alle generatie voeren op sociale media over de zin, vorm en inhoud van de herdenking en wie de herdenking zou moeten of mag organiseren.
Debatteren over de zin, inhoud en vorm van het zeventig jaar verblijf van ons in Nederland zie ik daarom als een eerste opstap om de verschillende argumenten/standpunten over de betekenis en reden van ons verblijf hier in Nederland scherp te stellen. Om vervolgens via dialogen een verdiepingsslag te maken om achterliggende waarden, normen en principes zichtbaar te maken. Met het verkregen inzicht kan dan de stap naar vernieuwing gemaakt worden: onze toekomst in Nederland overdenken.
Hoe zien we onszelf als de vooruitzichten op een vrije staat (RMS) onzeker blijft. Zien we ons dan nog als een gemeenschap met haar eigen specifieke waarden, normen, en basisprincipes. Of zien we ons eerder als individuen met een Molukse afkomst /achtergrond die de voorkeur geven om op te gaan in de Nederlandse samenleving. Anders gesteld, als een Molukse gemeenschap of als een groep van individuen: Molukkers zoals de media ons nu al duidt
In de situatie zoals ik hierboven probeer te schetsen is de vraag wie de herdenking zou moeten organiseren, wat de inhoud en vorm daarvan moet zijn niet of van minder belang. Veel belangrijker is om van deze gelegenheid gebruik te maken door naast het herdenken ook de toekomstige situatie te overdenken.
Hoe kunnen we als gemeenschap vernieuwingen initiëren die leiden tot sterke sociale structuur en positie van de wijkbewoners in de Molukse wijken.
Jongeren (Molukkers en niet-Molukkers) met elkaar in debat laten gaan om de verschillende standpunten scherp te krijgen is nodig om via dialogen de verdiepingsslag te kunnen maken om de achterliggende waarden, normen, en basisprincipes zichtbaar te maken. Ze zijn nodig om sociale vernieuwing binnen onze gemeenschap op gang te kunnen brengen. Ze zijn de onderdelen in het gezamelijke zoekproces om antwoorden te vinden op de centrale vraag ‘hoe nu verder’.
Natuurlijk brengt dit onrust en spanningen teweeg, omdat met zo’n stap we uit onze confortzone stappen. Het vereist durf om die stap te zetten, anders blijft onze toekomst hier in Nederland even zo mistig en grijs als ons verleden.
